Artikels
FAMEUS KLOKKENSPEL IN OUDENAARDE
Oudenaarde • Weinigen weten dat het instrument ‘de beiaard’ in Vlaanderen is ontstaan. De oudste vermelding van een beiaard, bespeeld met een klavier, dateert van 1510 en bevond zich in… Oudenaarde!
In de Lage Landen waren er ooit méér dan 200 beiaarden. Ze creëren een unieke sfeer in de steden die er een hebben. In Oudenaarde hebben we ‘de zingende Walburgatoren’, iets om van te genieten en trots op te zijn!
Wat velen niet weten is dat de beiaard zich oorspronkelijk in het stadhuis bevond! Maar naarmate de beiaard werd uitgebreid met klokken en zodoende ook omwille van het gewicht, werd het instrument verhuisd naar de toren van de Sint-Walburgakerk.
De eerste drie klokjes, gegoten door ‘clockgietere’ meester Woutere Hab, dienden toen als voorslag bij het uurwerk. In 1510 betaalde de stad een zekere Jan Van Spiere voor ‘een clavier in torrekin om te beyaerdene’. Het document dat dit vermeldt, is het oudste document dat het bestaan van een beiaard aantoont en bevindt zich in het Oudenaardse stadsarchief.
Kort erna brandde het belfort af en verdween de oude beiaard. Wanneer het huidige stadhuis werd opgetrokken werd enkele jaren erna (1556) opnieuw een beiaard geplaatst in de nieuwe stadhuistoren, een uurklok met 16 kleinere klokken.
Constante uitbreiding
Doorheen de jaren werd de beiaard uitgebreid. Nieuwe klokken moesten ook gekeurd worden. Toen in 1751 35 nieuwe klokken werden geleverd, bleken er slechts drie de juiste toon te hebben, met als gevolg dat de volledige beiaard werd afgekeurd.
Acht jaar later, in 1759, werd er een nieuwe bestelling geplaatst. Naar het model van de beiaard van de abdij van Ename wilde Oudenaarde een nieuwe beiaard van 37 klokken. Ook werd er een grote trommel voor het automatisch spel voorzien. In 1760 was de beiaard volledig af en klonk er opnieuw muziek uit de stadhuistoren.
Meer dan een eeuw later verhuisde de beiaard naar de Walburgatoren, aangevuld met nog eens vier klokken
De Wereldoorlogen
Het klokkenspel liep tijdens de Eerste Wereldoorlog grote schade op. Maar omdat de Duitse bezetter de beiaard van Oudenaarde evenwel als een historisch monument beschouwde, werd hij in de mate van het mogelijke gespaard.
Om dezelfde reden werd het instrument tijdens de Tweede Wereldoorlog zoveel mogelijk gespaard.
Door de opgelopen schade bestond de beiaard nu wel uit heel verschillende klokken met minder mooie klanken. Daarom werd er in de jaren ’60 beslist om de beiaard te vernieuwen. De drie grootste klokken bleven behouden, andere klokken werden naar het stadhuis overgebracht en vier klokken kan je nu zien op het graspleintje voor de kerk.
In 1967 werd dan de nieuwe – en huidige - beiaard, die in Nederland werd gegoten, ingehuldigd.
Stadbeiaardiers
Stadbeiaardiers kregen doorheen de geschiedenis steeds een vergoeding om de beiaard te bespelen. Er is een heuse geschiedenis van stadsbeiaardiers in Oudenaarde, waarbij zoveel tijd later in 1894 Alfons Schynkel senior als beiaardier begon.
Na ruim 57 jaar de Oudenaardse beiaard bespeeld te hebben, werd hij opgevolgd door zijn kleinzoon Alfons Schynkel junior. Toen hij stierf werd hij opgevolgd door zijn jongste zoon en huidige beiaardier Lode Schynkel. Zal de Schynkeldynastie ooit verder gezet worden?
Heden ten dage
Intussen heeft de Oudenaardse beiaard 49 – vaste - klokken, met daarnaast drie luidklokken. Samen zijn ze goed voor zo’n 15.500 kg. Een van die luidklokken, de basklok genaamd ‘Carolus’, had een scheur en werd vervangen door een gloednieuwe klok in de zomer van 2019.
Sinds 2014 kunnen de bezoekers van de wekelijkse donderdagmarkt tussen 10u en 11u steevast een beiaardconcert beluisteren. Ook op zondagen, maar dan tussen 12u en 13u weerklinkt de beiaard over de heuvels van de Vlaamse Ardennen.
Tijdens de zomermaanden, juli en augustus, bespeelt de stadsbeiaardier óf een gastmuzikant het instrument telkens op donderdagavond van 20u30 tot 21u30.
Toegevoegd op 30.08.2022
Categorie: Samenleving
Auteur: Frederic De Vos
contacteer ons
+32 (0)491 25 99 62 info@randeevoe.be Randeevoe
Spilthoorestraat 67 - 9770 Kruisem