Artikels

Marc Vuylsteke

Marc Vuylsteke denkt met heimwee terug aan ’t Gruût Schuûsies dictee

Maarkedal • Marc Vuylsteke (81) maakte, als voorzitter van de heemkundige kring ‘Businarias’, deel uit van een werkgroep die het dialect in de streek rond Maarkedal onderzocht tussen 2008 en 2018. “De interesse is er nog, maar het gebruik ervan door de bevolking is gestopt”, luidt zijn conclusie …

Je bent zelf afkomstig van Tiegem maar belandde in Nukerke waar je snel actief werd in het culturele leven. Vanwaar de interesse voor het lokaal dialect ?

“Het begon met een voordracht van Veronique Detier in oktober 2004. Ze leidde toen een project voor dialectonderzoek voor de Gentse universiteit en gaf een uiteenzetting over de taal van de streek. Het was de aanleiding voor de oprichting van een werkgroep die maandelijks vergaderde en een lijst aanlegde van zo’n 1700 dialectwoorden uit Maarkedal.

De leden van die groep waren  : Jozef Bourdeaudhui, Jean Capiau, Paul Baekeland, Germain Van Der Hauwaert, Luc Willems, Magda Opsomer, Marc Bourdeaudui, Patrick Devos, Rufin Vanderdonckt, Veronique De Tier, Bernard Opsomer, Gerard Capiau en ikzelf.”

Zijn jullie tot een soort catalogus van het Maarkedalse dialect kunnen komen of was dat te ambitieus ?

“Een heel eigen Maarkedals dialect op zich bestaat natuurlijk niet. Daarvoor zijn er te veel dorpen en gehuchten. Maar dat wil niet zeggen dat er geen dialectwoorden bestaan die overal voorkomen én toch een typische uitspraak hebben. Dit kan zelfs verschillen van dorp tot dorp, soms zelfs van wijk tot wijk. 

Nukerke sluit meer aan bij het Ronsisch dan de andere deelgemeenten. De uitspraak, de klank op zich, is meestal anders naargelang de plaats. In Etikhove verschilt de uitspraak van een woord zelfs of je in de Maarkendries woont of in de Stationswijk. Sommige woorden hebben in Schorisse of Maarke dan weer een identieke uitspraak als in Etikhove of Nukerke. Er is ook geen echte aansluiting bij het Oudenaards dialect voor zover we dat konden onderzoeken. 

Weet je, ik ben niet in Maarkedal geboren maar een inwijkeling met toch 50 jaar Maarkedal op de teller. Toch zegt men mij nog dat ze horen “dat ik niet van hier ben”…”

Bestaan er boeken, gedichten, liedjes, literaire werken in het Maarkedals ?

“Paul Baekeland heeft stukjes geschreven waarin dialectwoorden opgenomen zijn. Zo bestaat er een artikelenreeks, begonnen in 1996 en geëindigd bij het overlijden van Paul twee jaar terug. Die verschenen drie keer per jaar in ons tijdschrift Businarias onder de titel ‘Vertelsels bij de Leuvense stove’. 

Van boeken of toneelstukken heb ik geen weet. Wel hebben we een uitgebreid bestand waarin de dialectwoorden genoteerd staan in een heel typische notatie, een eigen alfabet uitgedacht door Jozef Bourdeaudhui en grondig bekeken in de werkgroep samen met Veronique De Tier. 

In de zomer van 2015, kwamen de niet van chauvinisme gespeende Heeren van Schoorisse op het idee een groot ‘Gruût Schuûsies dictee’ als activiteit te organiseren tijdens hun dorpsfeest. We hebben toen de woorden aaneengeregen tot zinnen. Dat was een kolfje naar de hand van Paul Baekeland. Het dictee werd ook een groot succes.”

Om even te proeven van het dialect :

‘Loonke in ’t ouwmanekieshuis’.

Loonke is oud en versleet’n, ie klapt uit de rote moâr zwijgt mîstepart, ’t ês te zegg’n, ie klapt in zijn eig’n en klakverkîr zit ie in zijn eig’n te vloek’n.

Toegevoegd op 05.07.21

Categorie: Samenleving

Auteur: Geert Desmytere

contacteer ons

telefoonicoon.png+32 (0)491 25 99 62 mailicoon.pnginfo@randeevoe.be facebookicoon.pngRandeevoe 
Spilthoorestraat 67 - 9770 Kruisem